via

via
vĭa ( vĕa, Varr. R. R. 1, 2, 14), ae ( gen. sing. vias, Enn. ap. Prisc. p. 679 P., or Ann. v. 421 Vahl.; viāï, Enn. ap. Cic. Sen. 6, 16, or Ann. v. 209 ib.; Lucr. 1, 406; 1, 659; 2, 249 et saep.; dat. plur. VIEIS, Inscr. Lat. 206, 50), f. [Sanscr. vah-āmi, bring, lead; Gr. ochos, ochêma, vehicle; Germ. Wagen; Engl. wagon; from this root are also veho, vexo, etc.], a way, in the most general sense (for men, beasts, or carriages, within or without a city), a highway, road, path, street.
I.
Lit.
1.
In gen.:

viae latitudo ex lege duodecim tabularum in porrectum octo pedes habet, in anfractum, id est ubi flexum est, sedecim,

Dig. 8, 3, 8:

Romam in montibus positam et convallibus, non optimis viis, angustissimis semitis,

Cic. Agr. 2, 35, 96:

et modo quae fuerat semita, facta via est,

Mart. 7, 61, 4:

aut viam aut semitam monstret,

Plaut. Rud. 1, 3, 30:

mi opsistere in viā,

id. Curc. 2, 3, 5:

ire in viā,

Ter. Eun. 3, 2, 42:

omnibus viis notis semitisque essedarios ex silvis emittebat,

Caes. B. G. 5, 19 (opp. semita), id. ib. 7, 8; Liv. 44, 43, 1; cf.:

decedam ego illi de viā,

Plaut. Trin. 2, 4, 80; cf. id. Curc. 2, 3, 8:

paulum ad dexteram de viā declinavi,

Cic. Fin. 5, 2, 5:

decedere viā,

Suet. Tib. 31:

aestuosa et pulverulenta via,

Cic. Att. 5, 14, 1:

quā (viā) Sequanis invitis propter angustias ire non poterant,

Caes. B. G. 1, 9:

cursare huc illuc viā deterrimā,

Cic. Att. 9, 9, 2:

in viam se dare,

to set out on a journey, id. Fam. 14, 12:

te neque navigationi neque viae committere,

id. ib. 16, 4, 1:

tu abi tuam viam,

Plaut. Rud. 4, 3, 88:

milites monuit, viā omnes irent, nec deverti quemquam paterentur,

along the highway, Liv. 25, 9, 4.—In a double sense:

ire publicā viā,

Plaut. Curc. 1, 1, 35.—Prov.: qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58, 132 (Trag. v. 358 Vahl.):

de viā in semitam degredi,

Plaut. Cas. 3, 5, 40:

totā errare viā,

Ter. Eun. 2, 2, 14.—
2.
In partic., as the name of a particular street or road:

tres ergo viae, a supero mari Flaminia, ab infero Aurelia, media Cassia,

Cic. Phil. 12, 9, 22:

Via Appia,

id. Mil. 6, 15; id. Imp. Pomp. 18, 55; cf. Liv. 9, 29, 6;

v. Appius: Via Campana,

Suet. Aug. 94;

v. Campania: Sacra Via, in Rome, in the fourth region,

Varr. L. L. 5, § 47 Müll.; Fest. p. 290 ib.; Cic. Planc. 7, 17; Hor. Epod. 4, 7; 7, 8:

Via Sacra,

id. S. 1, 9, 1;

also written as one word, SACRAVIA,

Inscr. Grut. 638, 7; 1033, 1; cf. Charis. p. 6 P.; Diom. p. 401 ib. (v. sacer, I. A.); cf. Becker, Antiq. 1, p. 219 sq.— Hence, Sacrăvĭenses, ĭum, m., those dwelling on the Sacra Via, Fest. s. v. October equus, p. 178 Müll.—
B.
Transf.
1.
Abstr., like our way, for march, journey (syn. iter):

cum de viā languerem,

Cic. Phil. 1, 5, 12:

nisi de viā fessus esset,

id. Ac. 1, 1, 1: tridui via, a three days' march or journey, Caes. B. G. 1, 38:

bidui,

id. ib. 6, 7; Cic. Div. 1, 15, 27:

longitudo viae,

Liv. 37, 33, 3:

flecte viam velis,

Verg. A. 5, 28:

tum via tuta maris,

Ov. M. 11, 747:

feci Longa Pherecleā per freta puppe vias,

id. H. 16, 22:

ne inter vias praeterbitamus, metuo,

by the way, on the road, Plaut. Poen. 5, 3, 43; Ter. Eun. 4, 2, 1; Turp. ap. Non. p. 538, 8 et saep.—
2.
In gen., a way, passage, channel, pipe, etc.; thus, a lane in a camp, Caes. B. G. 5, 49; a passage between the seats of a theatre, Mart. 5, 14, 8; Tert. Spect. 3; of the veins:

omnes ejus (sanguinis) viae,

Cic. N. D. 2, 55, 137; of the chyle ducts:

quaedam a medio intestino usque ad portas jecoris ductae et directae viae,

id. ib.; the windpipe, Ov. M. 15, 344; 14, 498; a cleft through which any thing penetrates, Verg. G. 2, 79; cf. Ov. M. 11, 515; the path or track of an arrow, Verg. A. 5, 526; a stripe in a party-colored fabric, Tib. 2, 3, 54 et saep.—
II.
Trop.
A.
In gen., a way, method, mode, manner, fashion, etc., of doing any thing, course (cf. modus):

vitae,

Cic. Fl. 42, 105; id. Agr. 1, 9, 27; id. Sest. 67, 140; Hor. Ep. 1, 17, 26; Sen. Brev. Vit. 9, 5; Lact. Epit. 67, 12:

via vivendi,

Cic. Off. 1, 32, 118:

rectam vitae viam sequi,

id. ib.:

Socrates hanc viam ad gloriam proximam dicebat esse,

id. ib. 2, 12, 43:

haec ad aeternam gloriam via est,

Plin. 2, 7, 5, § 18:

haec una via omnibus ad salutem visa est,

Liv. 36, 27, 8:

invenire viam ad mortem,

Plin. Ep. 3, 16, 12:

totidem ad mortem viae sunt,

Sen. Contr. 1, 8, 6:

cum eum hortarer ut eam laudis viam rectissimam esse duceret,

Cic. Brut. 81, 281: haec est una via laudis, id. Sest. 65, 137:

totam ignoras viam gloriae,

id. Phil. 1, 14, 33:

quae tum promptissima mortis via, exsolvit venas,

Tac. A. 16, 17:

habeo certam viam atque rationem, quā omnes illorum conatus investigare et consequi possim,

Cic. Verr. 1, 16, 48:

defensionis ratio viaque,

id. ib. 2, 5, 1, §

4: non tam justitiae quam litigandi tradunt vias,

id. Leg. 1, 6, 18:

docendi via,

id. Or. 32, 114:

optimarum artium vias tradere,

id. Div. 2, 1, 1:

(di) non... nullas dant vias nobis ad significationum scientiam,

id. ib. 2, 49, 102:

rectam instas viam,

i. e. you speak correctly, truly, Plaut. As. 1, 1, 41.—Adverb.: rectā viā, directly:

ut rectā viā rem narret ordine omnem,

Ter. Heaut. 4, 3, 28.—
B.
Pregn. (cf. ratio), the right way, the true method, mode, or manner:

ingressu'st viam, i. e. rectam,

Plaut. Am. 1, 1, 273:

in omnibus quae ratione docentur et viā, primum constituendum est, quid quidque sit, etc.,

rationally and methodically, Cic. Or. 33, 116:

ut ratione et viā procedat oratio,

id. Fin. 1, 9, 29.—Adverb.: viā, rightly, properly (opp. to wandering out of the way):

ipsus eam rem secum reputavit viā,

Ter. And. 2, 6, 11:

viā et arte dicere,

Cic. Brut. 12, 46. —
C.
Viam perficere, i. e. to attain an end, Just. Inst. proöem. 1.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР
Synonyms:

Look at other dictionaries:

  • via — via …   Deutsch Wörterbuch

  • via (1) — {{hw}}{{via (1)}{{/hw}}s. f. 1 Strada: via comunale, provinciale, nazionale, statale | Strada urbana lungo la quale si svolge il traffico di pedoni e di veicoli: abitiamo in via Dante | Via senza uscita, (fig.) situazione complessa e pericolosa,… …   Enciclopedia di italiano

  • VIA C8 — VIA Nano Produktion: seit 2008 Produzent: Fujitsu Prozessortakt: 1 GHz bis 1,8 GHz …   Deutsch Wikipedia

  • vía — (Del lat. via). 1. f. camino (ǁ por donde se transita). 2. Raíl de ferrocarril. 3. Parte del suelo explanado en la cual se asientan los carriles de un ferrocarril. 4. Calzada construida para la circulación rodada. 5. Cada uno de los conductos por …   Diccionario de la lengua española

  • VIA C7 — Produktion: seit 2005 Produzent: IBM Prozessortakt: 400 MHz bis 2 …   Deutsch Wikipedia

  • VIA C3 — 800 MHz Production 2001 Fréquence du processeur 0.7 GHz à 1.4 GHz Fréquence du …   Wikipédia en Français

  • via — [ vja ] prép. • 1861; mot lat. « voie » ♦ Par la voie de, en passant par. ⇒ 1. par. Aller de Paris à Alger via Marseille. « une information du Maroc via Berlin » (Romains). ● via préposition (latin via) Par la voie de ; en passant par : Départ… …   Encyclopédie Universelle

  • VIA C3 — Produktion: seit 2001 Produzent: TSMC Prozessortakt …   Deutsch Wikipedia

  • Via — ist: das lateinische Wort für Straße (siehe auch z. B. Via Appia oder Via Francigena). die Bezeichnung für den Zwischenraum zwischen den Mutuli des dorischen Geisons. VIA steht für: Vertical Interconnect Access, Durchkontaktierungen auf… …   Deutsch Wikipedia

  • Via — Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom …   Wikipédia en Français

  • VIA — ist: das lateinische Wort für Straße (siehe bspw. auch: Via Appia oder Via Francigena) die Bezeichnung für den Zwischenraum zwischen den Mutuli des dorischen Geisons vertical interconnect access, die Bezeichnung für senkrechte Durchverbindungen… …   Deutsch Wikipedia

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”